LINQ Nedir ? (Giriş)

Merhaba arkadaşlar , daha önceki makalelerimde sizlere Entity Framework ve ORM hakkında giriş bazlı bilgi vermiştim. Bu makalemde sizlere entity framework kullanarak var olan database üzerinden nasıl sorgulama yapacağımızı anlatmaya çalışacağım.Peki nasıl sorgulama yapacağım ? Veri tabanı üzerinde sorgulama yapabilmem için benim programım ile veri tabanı arasında bir bağ oluşturmam gerekir.Bu bağı da ya ADO.NET mimarilerinden biri ile ya da herhangi bir ORM tool u ile sağlayabilirim veya third party component ile sağlayabilirim.Bu makalemde ise ORM kullanarak var olan bir veri tabanı üzerinde sorgulama işlemi yapacağız.

Eğer ADO.NET mimarilerinden biri ile bağlantı sağlayacak olsaydık , mutlaka o veri tabanı üzerinde sorgulama işlemi yapmak için SQL kullanmak zorunda kalacaktık.

Peki ORM yani Microsoft tarafındaki ORM tool olan Entity Framework ile sorgulama işlemini nasıl yapacağız ?
     - Elimizde bu işlem için uygun çok güzel bir teknoloji var :)

Tekrar SQL mi kullacağız ?
     - Tabi ki Hayır.

Peki nedir bu teknoloji ?
    - LINQ.

Bana sağlayacağı sadece Sql yazma derdinden mi kurtarmak ?
    - Tabi ki de hayır. Şimdi entity framework kullanırsanız eğer , veri tabanı modelinizi projenize import ettikten sonra model üzerinde bulunan her bir tablo bize object olarak sunuluyor.Ben oop ile harmanlayarak sorgulama yapmak istediğim tablolar arasından ilgili alanlar için bir class içerisine property tanımlayarak , istediğim şekilde verileri çeker alırım.Böylelikle hem veri tabanımın güvenliği artmış olur hem benim kod yazmam hızlanır , hem projem daha düzgün gözükür , gereksiz bir çok tür dönüşümü ile uğraşmam , gereksiz veriler arasında dolanıp durmam ... Daha bir çok faydası mevcuttur.

Peki tüm bu sunulanlar çok güzel. Fakat ya hız ?
     - Ado.Net daha verimli çalışmakta.

LINQ ' i sadece veri tabanı sorgulama işlemlerinde mi kullanabilirim ?
     - Hayır. Object List ' lerin hepsinde kullanabilirsiniz.


Umarım giriş bölümünden kafanızda LINQ ' i oluşturabilmişimdir.Niçin kullanılır ? Faydaları nelerdir ? SQL yerine neden LINQ kullanırım ? Nerelerde kullanırım ? gibi soruların cevabını verdikten sonra isterseniz LINQ ' in syntax ini inceleyelim.

Aslında Linq syntax i eğer sql komutları yazdıysanız daha önceden size hiç de yabancı gelmeyecektir.Çünkü linq yazımında kullanılan keyword ler sql keyword leri ile neredeyse aynı.Basit bir örnek üzerinde syntax i görelim.

Mesela veri tabanımızdan çalışanlar ile ilgili tüm verileri tek bir tablo üzerinden çekecek olursak ,




  var TumCalisanlar = from calisanlar in calisanListesi
                                select calisanlar;




Evet arkadaşlar ben bu sorgulama işlemini eğer sql kullanarak yapacak olsaydım eğer ,

select * from calisanListesi    şeklinde bir sql komutu yazmam gerekecekti. Farkettiyseniz "from" ve "select" keyword leri aynı şekilde kullanılmıştır.Tek fark "in" keyword u.Lınq syntax i ile aslında biz şu şekilde emir veriyoruz ; "calisanListesi içerisindeki tüm verileri calisanlar diye bir değişkene aktar ve bu değişkenin içerisindeki tüm herşeyi seç ve TumCalisanlar değişkenine bu seçitiklerini ata." diyoruz. Böylelikle bana son derece esnek bir yapı sağlanmış oluyor.Ben linq kullanarak C# yapısında bulunan türleri , kendi oluşturduğum class ları , objeleri aslında Sql komutları ile birleştiriyorum.Böylelikle bir tarafta sql yazayım sonucunu alayım sonra C# üzerinde işlemler yapayım dönüşümleri sağlayım falan filan gibi gereksiz bir çok işlemden kurtulmuş oluyorum.

Peki bir tablodan veri çekerken ben bir filtreleme işlemi gerçekleştirmek istiyorum.Nasıl yaparım ?

     - Bu sorunun cevabını hem sql ile hem de linq ile vereceğim . Sql kullanırsak eğer ;
                   select * from calisanListesi where yas>30 (gibi bir filtreleme işlemi olsun)
     
       Bu işlemin linq tarafı ise şu şekilde ;

                    var TumCalisanlar = from calisanlar in calisanListesi where calisanlar.Yas>30
                                                   select calisanlar;

Görüldüğü gibi her iki sorgulama işleminde de filtreleme işlemi için "where" keyword u kullanılıyor.

Peki bir tablodan sadece bir kolondaki tüm verileri nasıl çekerim ?

     - Sql kullanarak :   select adi from calisanListesi

     - Linq kullanarak :   from calisanlar in calisanListesi select calisanlar.adi;



Peki bir tablodan birden çok kolondaki bilgileri nasıl çekerim ?

   - Sql tarafında select ifadesinden sonra istediğiniz kolon isimlerini virgül ile yan yana yazarak alabilirsiniz.

   - Linq tarafında ise  from calisanlar in calisanListesi select new  { calisanlar.adi , calisanlar.yasi};

olarak istediğiniz kolonları alabilirsiniz.Bu sayede bu sorgudan çıkan sonuç yeni bir tür olarak tutulur.Bu veri kümesini istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.

Peki birden çok tabloyu birleştirerek sorgulama işlemi nasıl yaparım ?

      -Sql tarafında : select * from calisanListesi join Yetkiler on calisanListesi.ID = Yetkiler.CalisanListesiID
                           
      -Linq tarafında ise from calisanlar in calisanListesi join yetkiListesi in Yetkiler  on calisanlar.ID equals yetkiListesi .CalisanListesiID

Evet arkadaşlar basit anlamda Linq sorgulama işlemini anlatmaya çalıştım.Mümkün olduğu kadar sql ile kıyaslamalı örnekler vermemin nedeni zaten sql yazıyorsunuz , linq i görüp kaçmamanızı sağlamaktı :) Umarım faydalı olmuştur . Linq üzerinde bu makalede sadece sorgulama işlemi yaptık. Insert Update ve Delete işlemlerini başka bir makalemde anlatacağım.Linq i lambda expressions la kullanırsanız çok daha fayalı olacaktır.Lambda expressions ı da fırsat bulursam anlatacağım .

Şimdilik bu kadar görüşmek dileğiyle ...