Entity Framework Giriş ORM Nedir ?

Merhaba arkadaşlar.Bu makaleyi şuan okuduğunuza göre daha önce ado.net ile uygulama geliştirmiş veya en kötü ihtimalle ado.net in ne olduğunu nasıl çalıştığını bir veri tabanına nasıl bağlantı yapıldığını ve uygulama içerisinden nasıl veri tabanı işlemleri yapıldığını biliyor olduğunuzu düşünüyorum arkadaşlar.Şimdi şu ana kadar ki uygulamalarımızda veri tabanı işlemlerini nasıl yapıyorduk ? Öncelikle veri tabanımızı oluşturup daha sonra uygulama tarafına geçip ilgili yerlere veri tabanı işlemleri yapan kodlarımızı yapıyorduk değil mi ? Yani şekil olarak resmetmek gerekirse ;

Yukarıdaki şekle bakıldığında hangi platformda olursa olsun uygulamamız direk olarak bir veri tabanına bağlı durumda.Bu durumda uygulama üzerinden veri tabanını etkileyecek herhangi bir işlem yapmak istediğimizde sql ifadeleri kullanmak durumundayız.Peki bu sistemin nasıl dezavantajları var da bugün sizlere anlatacağım ORM araçları ortaya çıkmıştır ?

• Öncelikli olarak eğer bir veri tabanı uygulaması yazacaksanız kesinlikle sql bilmek zorundasınız.Aksi takdirde hiç bir şekilde veri tabanı işlemlerini uygulamanıza yaptıramazsınız. 

• İkinci olarak ise bu sistemde öncelikle database oluşturulup daha sonra uygulama üzerinden sql ifadeleri ile veri tabanı işlemleri yapılmaktadır.Bu durum da hem ekstra zaman kaybı ve ekstra iş kaybı yaşatmaktadır.Malumunuz üzere işverenin tek düşündüğü durum para olduğu için bizim gibi oldukça değerli olan yazılımcıların minimum zamanda maksimum iş çıkarmaları işveren için oldukça önemlidir.

• Üçüncü bir dezavantajı ise tamamen database bağımlıdır.Yani çalıştığınız yer bir anda artık bundan sonra oracle yerine mssql kullanacağız dediğinde oturulup oldukça fazla düzenlemeler yapılmak zorundadır.Hele birde düşünün ki web uygulaması yapıyorsunuz.Bu database değişikliliğine uyumun çok kısa bir süre içerisinde olması gerekmektedir değil mi ? 

• Bir diğer dezavantajı ise yazılımcının database işlemleri arasında boğulup kaldığı için uygulamanın mantıksal kısımlarına gerektiği kadar zaman ayıramama durumu yaşamaktadır.

• Son olarak da uygulamanız üzerinden database deki herhangi bir nesnenin tablo , view , sp hatta kolona kadar yapısal özelliklerini değiştirmek için uzun uzadıya sql ifadeleri yazmak zorundasınız.

Evet arkadaşlar şuana kadar kullandığınız yöntem ne kadar zormuş değil mi ? Şimdi sizlere öyle bir konu anlatacağım ki siz de ben neler çekiyormuşum diyeceksiniz :) Evet tahmin ettiğiniz gibi ORM ' e giriş yapacağız.

Şimdi arkadaşlar ORM nedir ? öncelikle bu sorunun cevabıyla başlayalım.Orm yani Object Relational Mapping , veri tabanınızdaki tabloları class lara , kolonları property lere , tabloların içindeki kayıtları da object lere dönüştüren ve tüm bu dönüşün sonucunda oluşan class lar ve objeler üzerinden veri tabanı işlemlerinizi yapmayı sağlayan bir teknolojidir.Yani kısaca tanımlamak gerekirse database modelini uygulama modelindeki nesnelere uyarlar.Aslında yaptığı iş tam olarak database modelini uygulamadan soyutlayarak nesneler üzerinden işlem yapmamızı sağlar.

Orm in ne olduğunu anladıktan sonra bir de şekle dökmek gerekirse ;

Yukarıdaki şekle bakıldığında uygulama orm e bağlı olduğunu görebiliriz.Database le direk olarak herhangi bir bağlantısı söz konusu değildir.Peki burada bizim yapmak istediğimiz databse işlemlerimiz nasıl oluyor da sql ifadesi yazmadan gerçekleşiyor? . Uygulama tarafında oluşan nesneler üzerinden biz database işlemi yaptığımızda orm tarafından bu işlem sql ifadesine dönüştürülüyor.Bu işleme Code Generating işlemi denir.Tüm orm araçları aynı işlemi yaparlar.Mesela siz uygulamanızda bir nesne üzerinden bir tabloya kayıt ekleme işlemi yapmak istediğinizde orm otomatik olarak insert sql ifadesini oluşturup database e gönderir.Bu sayede sizin sql bilmenize gerek kalmamaktadır.

Orm in ne olduğunu ve nasıl çalıştığını anladıktan sonra maddeler halinde avantajlarına ve dezavantajlarına bakalım arkadaşlar.

Avantajları ;

• OOP olarak kod geliştirmeye imkan sağlamaktadır.
• Sql bilmeden bir veri tabanına bağlanabilir ve sql ile ilgili bir çok işlemi rahatlıkla yapabilmek.
• Herhangi bir database bağımlılığı yoktur.
• Oldukça esnek bir yapı sağlamaktadır.Yani oracle kullanıyorken bir anda mssql i kullanabiliriz.

Dezavantajları :

• Performans.Bir ado.net kadar hızlı çalışmamaktadır.
• Database den bilgi alış-verişi sırasında kontrol %100 bizde değildir.Bazen oluşturulan sql ifadelerinde sorun çıkabilir veya biz daha güzel ve hızlı çalışacak sql ifadeleri yazabileceğimiz durumlar olabilir.Fakat tüm sql ifadelerini code generating ile kendi oluşturduğu için bu bir dezavantajdır.
• Veri tabanı bağımsızdır.Fakat uygulama tarafındaki nesneler ile veri tabanındaki nesneler birbirine map edildiği için nesne bağımlılığı vardır.

Farklı platformlarda farklı farklı orm araçları mevcuttur arkadaşlar.Mesela java da Hibernate , microsoft ta , EntityFramework ... Aynı zamanda hibernate altyapısını kullanan ve .Net platformu için NHibernate orm aracı vardır.Daha bir çok araç mevcuttur.Fakat temelinde hepsi orm mantığı ile çalışırlar.

Elimden geldiğince ORM i anlatmaya çalıştım arkadaşlar.Sonraki makalelerimde Microsoft'un ORM araçlarından olan Entity Framework ü anlatacağım.Tekrar görüşmek dileğiyle ...